Ο καρκίνος του οισοφάγου είναι γνωστός για την επιθετική συμπεριφορά του. Η καθυστερημένη διάγνωση λόγω των μη ειδικών πρώιμων συμπτωμάτων και οι ανατομικές ιδιαιτερότητες του οργάνου συμβάλλουν στο γεγονός ότι το 75% των ασθενών παρουσιάζεται με λεμφαδενικές μεταστάσεις.

Που οφείλεται

Η παθογένεια του καρκίνου είναι σε γενικές γραμμές άγνωστη. Στον οισοφάγο οι μέχρι στιγμής γνωστοί παράγοντες που συμβάλλουν στην εμφάνισή του είναι:

Ηλικία: άνω των 60 ετών
Φύλο: άντρες

Οισοφάγος Barrett.

Ο κίνδυνος ανάπτυξης αδενοκαρκινώματος του οισοφάγο σε ασθενείς με οισοφάγο Barrett είναι 30-60 φορές μεγαλύτερος από τον γενικό πληθυσμό.
Χρόνια κατανάλωση προϊόντων καπνού και αλκοόλ
Έλλειψη βιταμινών ή άλλων διατροφικών παραγόντων (π.χ. ριφοβλαβίνης)
Ο ιός HPV (ιός των ανθρωπίνων θηλωμάτων)
Οι δύο συχνότεροι ιστολογικοί τύποι καρκίνου του οισοφάγου είναι ο καρκίνος εκ πλακωδών κυττάρων και το αδενοκαρκίνωμα. Το αδενοκαρκίνωμα του οισοφάγου εμφανίζεται στο κάτω τριτημόριο
του οργάνου, κοντά στη σύνδεσή του με το στομάχι, ενώ το πλακώδες καρκίνωμα συνηθέστερα προσβάλλει τον ανώτερο οισοφάγο.

Πώς εμφανίζεται η νόσος

Τα συμπτώματα του καρκίνου του οισοφάγου είναι αμβληχρά στα πρώιμα στάδια:

μη ειδική οπισθοστερνική δυσφορία
πόνος (20-46%),
δυσφαγία (87-95%)
εμετοί ή παλινδρόμηση (30-45%) με συνεπακόλουθα αναπνευστικά προβλήματα από μικροεισροφήσεις
απώλεια βάρους (42-70%)
αδυναμία και καταβολή

αιμορραγία, αποβολή δηλαδή αίματος με τη μορφή εμετού ή μικρού ρυθμού απώλεια αίματος στα κόπρανα και ο ασθενής αναζητά ιατρική βοήθεια όταν αυτά γίνουν σοβαρά, οπότε διαδιγνώσκεται το πρόβλημα σε προχωρημένο στάδιο, σε μεγάλο ποσοστό.

Η δυσφαγία είναι το πρωιμότερο σύμπτωμα, όμως εμφανίζεται όταν η νόσος είναι προχωρημένη καθώς, λόγω της μεγάλης ελαστικότητας του οισοφάγου, πρέπει να αποφραχθούν τα δύο τρίτα του αυλού για να εμφανιστεί. Αφορά αρχικά τη λήψη των στερεών τροφών. Σύντομα ο ασθενής παρουσιάζει δυσκολία και στην κατάποση των υγρών και σε χρονικό διάστημα περίπου 6 μηνών από την έναρξή της καταλήγει σε πλήρη αδυναμία κατάποσης ακόμα και του σιέλου.

Ο πόνος προκαλείται είτε από τις έντονες συσπάσεις που κάνει ο οισοφάγος στην προσπάθειά του να ξεπεράσει τη στένωση από τον όγκο, είτε σε σπασμό αυτού, είτε σε διήθηση του καρκίνου στους γειτονικούς ιστούς.

Η απώλεια βάρους που επέρχεται με την αδυναμία λήψης τροφής και οι πνευμονικές βλάβες επηρεάζουν αρνητικά τη γενική κατάσταση του ασθενούς.

Ανάλογα με την εντόπιση του όγκου μπορεί να εμφανιστούν και συμπτώματα πιο ειδικά, για παράδειγμα σε όγκους του άνω άκρου του οισοφάγου μπορεί να εμφανιστούν βήχας, βράγχος φωνής και δυσκαταποσία.

Πώς τίθεται η διάγνωση

Ο ασθενής με υποψία καρκίνου οισοφάγου χρειάζεται προσεκτική διαγνωστική προσέγγιση από το γιατρό προκειμένου αφενός να τεθεί η διάγνωση, αφετέρου δε να καθοριστεί το στάδιο της νόσου και να αντιμετωπιστεί με τις καλύτερες δυνατές προοπτικές.

Κύρια διαγνωστικά εργαλεία του ιατρού είναι:
Ακτινογραφία με κατάποση σκιαγραφικού
Οισοφαγογαστροσκόπηση: είναι υποχρεωτική σε κάθε ασθενή με υποψία καρκίνου του οισοφάγου, δίνει την δυνατότητα λήψης βιοψίας από τη βλάβη.

Αξονική και μαγνητική τομογραφία: δίνει εικόνα για την τοπική έκταση της βλάβης, την ύπαρξη διογκωμένων λεμφαδένων ή απομακρυσμένων μεταστάσεων μεγαλύτερων από 2 εκατοστά.

Ενδοσκοπικός υπέρηχος: καθορίζει το βάθος διήθησης στο τοίχωμα του οισοφάγου και δίνει πληροφορίες για την ύπαρξη λεμφαδένων με σύγχρονο λήψη βιοψιών για τον καθορισμό του σταδίου της νόσου.

Τομογραφία με εκπομπή ποζιτρονίων (PET) ή θωρακοσκόπηση και λαπαροσκόπηση: εκτιμά τη συμμετοχή λεμφαδένων.

Εξειδικευμένες εξετάσεις για τη μελέτη των απομακρυσμένων μεταστάσεων (π.χ. βιοψία με λεπτή βελόνη, διαβρογχική βιοψία, σπινθηρογράφημα οστών).
Εξετάσεις για την εκτίμηση της γενικής κατάστασης του ασθενούς και κυρίως την κατάσταση θρέψης του.

Υπάρχει λύση:

Η θεραπευτική προσέγγιση του καρκίνου του οισοφάγου περιλαμβάνει τη χειρουργική επέμβαση, τη χημειοθεραπεία, την ακτινοβολία ή το συνδυασμό τους.

Χειρουργική επέμβαση – Οισοφαγεκτομή

Είναι η θεραπεία εκλογής καθώς είναι η μόνη που προσφέρει πιθανότητα ίασης. Περίπου το 50% των ασθενών με καρκίνο οισοφάγου είναι κατάλληλοι για χειρουργική αντιμετώπιση της νόσου κι αυτό όχι μόνο εξαιτίας της έκτασης του όγκου και
της τοπικής διήθησης ζωτικών οργάνων όσο περισσότερο εξαιτίας της γενικής κατάστασης του ασθενούς, δηλαδή της υποθρεψίας του, των συνοδών νοσημάτων (αναπνευστικά και καρδιολογικά προβλήματα), της προχωρημένης ηλικίας του. Όλοι αυτοί οι παράγοντες οφείλουν να εκτιμηθούν και, κατά το δυνατό, να βελτιωθούν με την κατάλληλη υποστήριξη πριν προταθεί το χειρουργείο.
Εάν ενδείκνυται οισοφαγεκτομή, υπάρχουν 2 κύριες χειρουργικές προσεγγίσεις:

Οισοφαγεκτομή με θωρακοτομή ή αλλιώς en bloc ολική οισοφαγεκτομή

Γίνεται με 3 τομές, μια δεξιά τομή στο θώρακα, μια μέση κοιλιακή τομή και μια αριστερή τομή στον τράχηλο. Ο οισοφάγος, ο εγγύς στόμαχος και οι γειτονικοί ιστοί αφαιρούνται και γίνεται αναστόμωση του ανώτερου οισοφάγου με το στομάχι ψηλά, στον τράχηλο.

Σε όγκους κάτω τριτημορίου του οισοφάγου μπορεί να χρησιμοποιηθούν 2 τομές (μια κοιλιακή και μια θωρακική) ή ακόμα και μια ενοποιημένη θωρακοκοιλιακή και η αναστόμωση πραγματοποιείται μέσα στο θώρακα.


Η αναστόμωση μεταξύ στομάχου και εναπομείναντος τραχηλικού τμήματος οισοφάγου πραγματοποιείται μέσα στο θώρακα.

Ολική οισοφαγεκτομή δια του διαφράγματος (transhiatal)

Προσφέρει το πλεονέκτημα της αποφυγής της τομής στο θώρακα καθώς γίνεται με 2 τομές, μια μέση κοιλιακή τομή και μια αριστερή τραχηλική.

Ο οισοφάγος παρασκευάζεται με χειρισμούς από την κοιλιά και τον τράχηλο και αναιρείται. Αντικαθίσταται από τον στόμαχο, ο οποίος αναστομώνεται στον τράχηλο με τον υπολειπόμενο τραχηλικό οισοφάγο.

Η επέμβαση θεωρείται ότι έχει το μειονέκτημα του περιορισμένου λεμφαδενικού καθαρισμού και του αυξημένου κινδύνου αιμορραγίας εγχειρητικά.

Οι διαφωνίες μεταξύ των χειρουργών για το ποιο είδος χειρουργείου είναι το καλύτερο εξακολουθούν να υπάρχουν, καθώς οι διεθνείς μελέτες αναφέρουν αντικρουόμενα αποτελέσματα. Γενικά πάντως τείνει να επικρατήσει η άποψη πως δεν υπάρχει διαφορά στο θεραπευτικό αποτέλεσμα, εφόσον χρησιμοποιηθεί μετεγχειρητικά χημειοθεραπεία.

Η χημειοθεραπεία εφαρμόζεται προεγχειρητικά μόνη ή σε συνδυασμό με ακτινοθεραπεία για να αυξηθεί το ποσοστό των εγχειρήσιμων περιστατικών. Μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί παρηγορικά σε συνδυασμό με την ακτινοθεραπεία σε περιπτώσεις ανεγχείρητων όγκων, χωρίς να συμβάλλει στην αύξηση της επιβίωσης.

Η ακτινοθεραπεία μπορεί να εφαρμοσθεί:
• προεγχειρητικά, με σκοπό την ελάττωση του μεγέθους του όγκου και την διευκόλυνση της επέμβασης, χωρίς όμως να βελτιώνει την επιβίωση.
• Μετεγχειρητικά, για τη μείωση του κινδύνου τοπικής υποτροπής, χωρίς πάλι να αυξάνει την επιβίωση.
• ως παρηγορική θεραπεία. Έχει χαμηλή νοσηρότητα και μπορεί να ανακουφίσει από τα συμπτώματα της απόφραξης μέσα σε μία εβδομάδα αλλά και από τα συμπτώματα της δυσφαγίας μέσα σε 6 μήνες.

Ανακουφιστική-παρηγορική θεραπεία

Λόγω των παραγόντων που έχουν προαναφερθεί, ο καρκίνος του οισοφάγου ανακαλύπτεται συχνά
σε προχωρημένο στάδιο. Έτσι, πολλές φορές, ο γιατρός έχει τον άχαρο αλλά σημαντικό ρόλο του να προσφέρει παρηγορική θεραπεία, να ‘ξεγελάσει’ δηλαδή τη νόσο και να δώσει ποιότητα ζωής στον ασθενή του, έστω και χωρίς προσδόκιμη ίαση.
Ανάλογα με την κάθε περίπτωση, η ανακούφιση μπορεί να δοθεί με μια ποικιλία μεθόδων. Οι διαστολές του οισοφάγου μέσω οισοφαγοσκόπησης προσφέρουν ανακούφιση από τα συμπτώματα της στένωσης. Μπορεί να απαιτηθεί επανάληψή τους μετά από διάστημα κάποιων εβδομάδων.

Η τοποθέτηση στεντ είναι άλλη μια επιλογή

Γίνεται πάλι ενδοσκοπικά και δρα σαν εσωτερική ναρθηκοποίηση του αυλού του οργάνου που παραμένει έτσι ανοιχτός.

Η φωτοθεραπεία είναι μια νεότερη μέθοδος που χρησιμοποιεί τις ιδιότητες του φωτός για να συρρικνώσει τον όγκο και να ανοίξει τον αυλό. Η καταστροφή του όγκου με ραδιοσυχνότητες ή με χρήση θερμότητας απαλύνει τόσο από στενώσεις όσο και από αιμορραγίες. Ο ρόλος της ακτινοθεραπείας και της χημειοθεραπείας έχει ήδη αναφερθεί, ενώ βασική μέριμνα του γιατρού είναι η υποστήριξη της θρέψης του ασθενούς, με διαφόρους τρόπους (εντερική διατροφή -νηστιδοστομία, παρεντερική διατροφή.

Η παρακολούθηση
του χειρουργημένου ασθενή γίνεται με αξιολόγηση της ποιότητας ζωής και τυχόν συμπτωμάτων, με αιματολογικές εξετάσεις, με αξονική τομογραφία και με γαστροσκόπηση, ανά τρίμηνο το πρώτο έτος, και ανά εξάμηνο και έτος ως την πενταετία. Τα καλοήθη νεοπλάσματα του οισοφάγου απαιτούν την εντομή αυτών, η οποία εάν δεν δύναται να γίνει ενδοσκοπικά, γίνεται χειρουργικά. Δεν απαιτείται η εντομή ολόκληρου του οισοφάγου. Τα συχνότερα είναι λιπώματα, αδενώματα, στοματικοί όγκοι. Η ανάρρωση του ασθενούς είναι ταχύτατη και δεν απαιτείται συμπληρωματική θεραπεία.

Επικοινωνείστε μαζί μας

Στείλτε το μήνυμα σας και θα σας απαντήσουμε σύντομα.

Not readable? Change text. captcha txt

Start typing and press Enter to search