►Χειρουργική νόσος;
Η νοσογόνος παχυσαρκία, είναι η δεύτερη πιο συχνή αιτία προβλεπόμενου θανάτου, μετά το κάπνισμα.
Αποτελεί νόσο με αιτιοπαθογένεια πολύπλευρη, καθώς στην εκδήλωσή της συμβάλλουν παράγοντες γενετικοί, περιβαλλοντικοί, ψυχολογικοί, ορμονικοί.
► Πότε και πώς μπαίνει η διάγνωση:
Η διάγνωση της νόσου τίθεται με υπολογισμό του Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) ή ευρέως γνωστότερο ως ΒΜΙ (Body Mass Index), λόγος δηλαδή του βάρους προς το τετράγωνο του ύψους (ΒΑΡΟΣ) / (ΥΨΟΣ)2. ΒΜΙ μεγαλύτερο του 40 ή μεγαλύτερο του 35, εφόσον συνυπάρχει συνοδός παθολογία εκ της παχυσαρκίας, θέτει τη διάγνωση.
Η νοσογόνος παχυσαρκία ευθύνεται για ένα σημαντικό αριθμό σοβαρών συνοδών νοσημάτων, όπως ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2, η υπέρταση, η υπνική άπνοια, η υπερλιπιδαιμία, το μεταβολικό σύνδρομο, η στεφανιαία νόσος, ορθοπεδικά προβλήματα κ.ά. Η νοσογόνος παχυσαρκία είναι η δεύτερη πιο συχνή αιτία προβλεπόμενου θανάτου μετά το κάπνισμα, αξίζει δε να σημειωθεί ότι το προσδόκιμο επιβίωσης των νοσογόνα παχύσαρκων είναι κατά 20 χρόνια μικρότερο από τα μη παχύσαρκα άτομα αντίστοιχης ηλικίας!
Οι στατιστικές δείχνουν ότι όταν εγκατασταθεί η νοσογόνος παχυσαρκία σπάνια καταπολεμάται με συντηρητικά μέσα (διατροφή, άσκηση), κάτι στο οποίο συμβάλλουν και ψυχολογικοί παράγοντες. Γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο η νοσογόνος παχυσαρκία θεωρείται σήμερα νόσος χειρουργική. Η χειρουργική της αντιμετώπιση (βαριατρική χειρουργική) συνίσταται σε διαφόρων τύπων επεμβάσεις που ταξινομούνται ανάλογα με τη φιλοσοφία της δράσης τους, σε:
– επεμβάσεις περιοριστικού τύπου, που περιορίζουν, δηλαδή, την ποσότητα της προσλαμβανομένης τροφής (γαστρικό μπαλόνι, γαστρικός δακτύλιος, διαφόρων τύπων γαστροπλαστικές)
– επεμβάσεις με δυσσαπορρόφηση, που, τροποποιώντας την ανατομία του πεπτικού, προκαλούν εκούσια δυσαπορρόφηση των θρεπτικών συστατικών, με απώτερο σκοπό την απώλεια βάρους (γαστρικό by-pass και χολοπαγκρεατική παράκαμψη)
Σχηματικά το γαστρικό Bypass
Σχηματικά η Sleeve γαστρεκτομή
Όλες οι προαναφερόμενες επεμβάσεις έχουν συγκεκριμένες πια ενδείξεις κι έχουν αποδείξει την αποτελεσματικότητα αλλά και τα μειονεκτήματά τους.
► Γαστρικός δακτύλιος
Η θεραπεία της νοσογόνου παχυσαρκίας με γαστρικό δακτύλιο είναι η πλέον κοινά αποδεκτή και παγκοσμίως διαδεδομένη, αφού αποτελεί την απλούστερη περιοριστικού τύπου επέμβαση και τη μοναδική χειρουργική επιλογή η οποία είναι πλήρως αναστρέψιμη.
Eίναι ένας δακτύλιος από σιλικόνη συνδεδεμένος μέσω ενός σωλήνα με μια βαλβιδα.Τοποθετείται στο πάνω μέρος του στομάχου δίνοντας σε αυτόν ένα σχήμα κλεψύδρας, όπου το πάνω τμήμα είναι μικρό σε μέγεθος και γεμίζει εύκολα με μικρή ποσότητα τροφής.
Ο γαστρικός δακτύλιος με την πίεση που ασκεί στο ανώτερο τμήμα του στομάχου προκαλεί κορεσμό. Ο ακριβής μηχανισμός δεν είναι επακριβώς γνωστός, πιστεύεται ότι έχει να κάνει με νευροορμονικά ερεθίσματα από την περιοχή της καρδιοοισοφαγικής γωνίας.
Το μέγεθος της διόδου μεταξύ των δύο τμημάτων της κλεψύδρας μπορεί να ρυθμιστεί μέσω της βαλβίδας που τοποθετείται κάτω από το δέρμα. Η ρύθμιση γίνεται ανάλογα με τον επιθυμητό ρυθμό απώλειας κιλών.
► Πλεονεκτήματα:
• Δεν παρεμβαίνει στην ανατομία του πεπτικού σωλήνα
• Ρυθμίζεται εξ ολοκλήρου χωρίς νέα παρέμβαση
• Είναι αναστρέψιμη μέθοδος
• Έχει τις λιγότερες και λιγότερο σοβαρές επιπλοκές, καθώς δεν περιλαμβάνει τομές ή αναστομώσεις
• Ο χρόνος νοσηλείας είναι 1 με 2 24ωρα και η επάνοδος στην εργασία άμεση
•Δεν απαιτείται λήψη συμπληρωμάτων ιχνοστοιχείων και βιταμινών
► Γαστρική παράκαμψη
Το γαστρικό bypass είναι, με τα σημερινά διεθνή δεδομένα, η επικρατούσα χειρουργική επέμβαση για την παχυσαρκία κι έχει αποδείξει την αποτελεσματικότητα αλλά και την ασφάλεια της σε σχέση με τις άλλες βαριατρικές επεμβάσεις, αποτελώντας gold standard.
Από το 1994 γίνεται λαπαροσκοπικά. Το στομάχι χωρίζεται και δημιουργείται ένας νέος μικρότερος θάλαμος στον οποίο συνδέεται μέρος του λεπτού εντέρου.
Η νέα ανατομία του πεπτικού που δημιουργείται έτσι οδηγεί σε :
α) περιορισμό του όγκου του στομάχου, με αποτέλεσμα τη μείωση της ποσότητας φαγητού που μπορεί να δεχτεί
β) μείωση των απορροφούμενων τροφών/θερμίδων (δυσαπορρόφηση)
γ) ορµονικές µεταβολές στο λεπτό έντερο, που συμβάλλουν στην απώλεια θερμίδων
Η επιστροφή στην εργασία είναι άµεση και ο ασθενής πρέπει να γνωρίζει ότι είναι πολύ πιθανό να χρειαστεί να λαµβάνει υποκατάστατα κάποιων βιταµινών και ιχνοστοιχείων που δεν θα απορροφώνται ικανοποιητικά.
► Χολοπαγκρεατική παράκαμψη
Η λογική αυτής της επέμβασης είναι αφενός η μείωση του μεγέθους του στομάχου, αφετέρου δε η εκτροπή των εκκρίσεων του παγκρέατος, του 12δωδεκαδακτύλου και του ήπατος χαμηλά στον τελικό ειλεό, οπότε η ανάμειξη με τις τροφές και η πέψη και απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών γίνεται σε πολύ μικρό τμήμα εντέρου άρα είναι σαφώς μειωμένη.
O γιατρός πρέπει να εκτιμήσει το μέγεθος του προβλήματος του κάθε ασθενή και να του συστήσει το κατάλληλο χειρουργείο.
Ο ασθενής από τη μεριά του πρέπει να κατανοήσει ότι κάθε χειρουργείο για αντιμετώπιση της παχυσαρκίας είναι ένα εναρκτήριο βοήθημα για την απώλεια κιλών, με απαραίτητη προϋπόθεση, για την επίτευξη αλλά και διατήρηση του επιθυμητού αποτελέσματος, την εφ’ όρου ζωής αυστηρή συμμόρφωση στις οδηγίες του χειρουργού και του διατροφολόγου και την υιοθέτηση ενός νέου τρόπου ζωής.
Ένα σημαντικό θέμα που πρέπει να έχει στο μυαλό του ο παχύσαρκος ασθενής που σκέφτεται να υποβληθεί σε βαριατρική επέμβαση είναι ότι, μετά την απώλεια κιλών και λόγω της χαλαρότητας των ιστών,
είναι πιθανό να απαιτηθούν πλαστικές επεμβάσεις για καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα (ανορθώσεις, κοιλιοπλαστικές κτλ).
Σήμερα, με την τεχνολογική επανάσταση της ρομποτικής, ένας νέος ορίζοντας βαριατρικής άνοιξε.
Με συνδυασμό των πλεονεκτημάτων της λαπαροσκοπικής και ανοιχτής χειρουργικής, τα ρομποτικά συστήματα χειρουργικής βελτιστοποιούν τα αποτέλεσμα για τον ασθενή, ελαχιστοποιώντας τις επιπλοκές .
► Χρυσούς Κανών:
Εάν ο ασθενής δεν κατανοήσει το πρόβλημα της αντιμετώπισης της παχυσαρκίας και δεν ακολουθήσει
τις οδηγίες των γιατρών δεν πρόκειται να έχει κανένα αποτέλεσμα σε όποια χειρουργική μέθοδο και εάν υποβληθεί για νοσηρή παχυσαρκία.