Κατωτερο πεπτικο

Λεπτό Έντερο

Το λεπτό έντερο βρίσκεται μεταξύ του στομάχου και του παχέος εντέρου. Αποτελεί πάνω από το 70% του μήκους του πεπτικού σωλήνα (φτάνει τα 6 μέτρα) και το 90% της επιφάνειας αυτού, το οποίο ακριβώς εξυπηρετεί τη βασική του λειτουργία, που είναι η παραγωγή ουσιών για την πέψη των τροφών και η απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών που προκύπτουν από την πέψη. Αποτελείται από το δωδεκαδάκτυλο, τη νήστιδα και τον ειλεό.

Υποστηρίζεται ότι το λεπτό έντερο προστατεύεται από την ανάπτυξη καρκίνου εξαιτίας:

1. της ρευστότητας του περιεχομένου του, που είναι λιγότερο ερεθιστικό για το βλεννογόνο

2. της ταχύτητας διέλευσης του περιεχομένου, που μειώνει
το χρόνο επαφής του βλεννογόνου με πιθανά καρκινογόνα του περιεχομένου

3. της χαμηλής περιεκτικότητάς του σε βακτήρια

4. της μεγάλης ποσότητας λεμφικού ιστού στο λεπτό έντερο, του αλκαλικού pH που χαρακτηρίζει τον αυλό του, της ύπαρξης ενζύμων, όπως η υδροξυλάση του βενζυπυρενίου, κτλ.

Λόγω όλων των παραπάνω τα νεοπλάσματα του λεπτού εντέρου είναι εξαιρετικά σπάνια.

Το 95% όμως αυτών είναι κακοήθη με συνηθέστερα:

● τα αδενοκαρκινώματα, πιο συχνά στο δωδεκαδάκτυλο

● τα καρκινοειδή και τα λεμφώματα, πιο συχνά στη νήστιδα και τον ειλεό

● τα σαρκώματα με ισοσυχνή παρουσία σε όλο το λεπτό έντερο

● τα μεταστατικά νεοπλάσματα του λεπτού εντέρο

Το γεγονός ότι τα αδενοκαρκινώματα εμφανίζονται στο δωδεκαδάκτυλο πιθανώς οφείλεται στην παρουσία, εκεί, του φύματος του Vater, στην περιοχή του οποίου η ανάπτυξη νεοπλασιών δεν είναι σπάνια (παραφατέρια νεοπλάσματα). Οι πρωτοπαθείς όγκοι του λεπτού εντέρου είναι εξαιρετικώς ασυνήθεις, σπανίως δε διαγιγνώσκονται σε πρώιμα στάδια. Η νόσος γίνεται συνήθως κλινικώς εμφανής σε προχωρημένα στάδια, οπότε και η οποιαδήποτε θεραπευτική αντιμετώπιση δίνει φτωχά αποτελέσματα.

► Συμπτώματα

Τα κυριότερα συμπτώματα είναι:

● ο διάχυτος κοιλιακός πόνος

● ψηλαφητή μάζα παρατηρείται σε ποσοστό 25% των ασθενών.

● αιμορραγία από το ορθό ανευρίσκεται στο 3-76% των περιπτώσεων, εμφανιζόμενη είτε υπό τη μορφή μέλαινας κενώσεως, είτε ως μαζική αιμορραγία, είτε τέλος, ως μικροσκοπική απώλεια αίματος με τα κόπρανα, που οδηγεί σε εγκατάσταση αναιμίας.

● η εμφάνιση κλινικής εικόνας οξείας κοιλίας, οδηγεί σε ανακάλυψη του όγκου πριν από τη χορήγηση μεταστάσεων, ενώ

● η εμφάνιση ικτέρου είναι συχνή σε καρκινώματα του δωδεκαδακτύλου.

► Πώς διαγιγνώσκονται

Η εντερόκλυση (χορήγηση σκιαγραφικής ουσίας στο στομάχι και λήψη ακτινογραφιών) επιτρέπει την ομοιόμορφη σκιαγράφηση ολοκλήρου του λεπτού εντέρου. Είναι η πλέον ενδεδειγμένη ακτινολογική μέθοδος για τη διάγνωση παθήσεων του λεπτού εντέρου. Βοηθητική μπορεί να είναι η ενδοσκόπηση ιδίως για τους όγκους λεπτού εντέρου που εντοπίζονται στα ακραία τμήματα του, (δωδεκαδάκτυλο-νήστιδα μέσω γαστροσκόπησης και τελικού ειλεού μέσω κολονοσκόπησης). Η χρήση ενδοσκοπικής κάψουλας μπορεί να φανεί βοηθητική, ενώ η αξονική τομογραφία δίνει πληροφορίες για την τοπογραφία της νόσου, την επέκτασή της σε γειτονικά όργανα ή λεμφαδένες.

► Τι προκαλεί καρκίνο στο λεπτό έντερο

Είναι γνωστή η συσχέτιση καρκίνου του λεπτού εντέρου με τη νόσο Crohn, την κοιλιοκάκη (δυσανεξία στη γλουτένη) και το σύνδρομο της οικογενούς πολυποδίασης, ενώ προδιαθεσικοί παράγοντες θεωρούνται το αλκοόλ, τα παστά και καπνιστά, η κατανάλωση λευκής ζάχαρης, η ανοσοκαταστολή σε ασθενείς με AIDS.

► Λύση υπάρχει;

Η χειρουργική εκτομή είναι μονόδρομος για τη θεραπεία του καρκίνου του λεπτού εντέρου. Αφαιρείται το τμήμα του εντέρου που φέρει τον όγκο και γειτονικές δομές, σε περίπτωση που διηθούνται. Ιδιαίτερη αναφορά πρέπει να γίνει στα νεοπλάσματα του 12δάκτυλου, για τη θεραπεία των οποίων πρέπει να γίνει εκτομή των άρρηκτα γειτονικών δομών, της κεφαλής του παγκρέατος και του χοληδόχου πόρου (παγκρεατοδωδεκαδακτυλεκτομή κατά Whipple). Συμπληρωματική θεραπεία (χημειοθεραπεία ή και ακτινοθεραπεία) μπορεί να αποφασιστούν ανάλογα με το αποτέλεσμα της ιστολογικής. Η επιβίωση ,αναφερομένη στο σύνολο των καρκίνων του λεπτού εντέρου, είναι σχετικά καλή (5ετης πάνω από 50%), με καλύτερη πρόγνωση για τα καρκινοειδή και χειρότερη για το αδενοκαρκίνωμα. Πρέπει να αναφερθούν εδώ και οι μεταστατικοί όγκοι του λεπτού εντέρου.